Onderstaande teksten hebben betrekking op het vierde kwartaal van 2022

Marktontwikkelingen
Het jaar 2022 gaat de boeken in als een zeer moeizaam jaar voor beleggers. Vrijwel alle brede beleggingscategorieën boekten verliezen, veelal meer dan 10% op basis van totaalrendementen. En zelfs een eindejaarsrally zat er niet in voor beleggers. De aandelenrally die in oktober was begonnen, stokte begin december. Boosdoeners waren twijfels over de economische groei, neerwaartse bijstellingen van winstverwachtingen en sterk oplopende rentes.

In de VS steeg de 2-jaarsrente in december met 12 basispunten en de 10-jaarsrente met 27 basispunten. In de eurozone stegen beide rentes met ruim 60 basispunten. De agressieve toon van de Fed en de ECB was een belangrijke drijfveer achter de hogere rentes.

Centrale bankiers waren in december niet mis te verstaan, er komen nog meer renteverhogingen aan. Dat de Fed de rente in december met 50 basispunten verhoogde, en niet met 75 basispunten zoals in de voorgaande vier vergaderingen, was geen verrassing. Fed-voorzitter Powell had namelijk al voor de vergadering gezegd dat de tijd om het tempo van renteverhogingen af te bouwen al in december zou kunnen komen. Gezien de inflatie, de stand van de economie en het feit dat de Fed de beleidsrente binnen een jaar met 425 basispunten heeft verhoogd, is het niet zo gek dat de centrale bank een beetje gas terugneemt. De inflatie is aan het dalen. De piek lag op 9,0% in juni, maar lag op 7,1% in november. De kerninflatie is gedaald van 6,7% in september tot 6,0% in november.

ECB-president Lagarde was duidelijk op een missie tijdens haar persconferentie in december. De missie was om de marktverwachtingen voor de rente omhoog te krijgen. Ook de ECB bracht het tempo van renteverhogingen terug van 75 naar 50 basispunten. Daarmee komt het totaal aan verhogingen op 250 basispunten. In het persbericht liet de ECB weten dat de rente significant verder zal moeten stijgen om de inflatie richting het doel van 2% te krijgen.

Portefeuille-ontwikkelingen
In het vierde kwartaal zijn er geen noemenswaardige wijzigingen doorgevoerd in de portefeuille.

Vooruitblik
Het is een trend die al even aan de gang is, maar daardoor niet minder opvallend. In de VS schetsen voorlopende indicatoren per saldo een steeds negatiever beeld, terwijl die in Europa juist wat minder negatief worden. Dit terwijl de harde cijfers juist in Europa slechter zijn. Zo daalde in december de inkoopmanagersindex in de industrie in de VS naar 46,2 (het laagste niveau sinds het uitbreken van de coronapandemie), terwijl die voor de eurozone juist steeg naar 47,8. Waarbij aangetekend dat niveaus onder de 50 duiden op krimp.

Er zijn ook overeenkomsten tussen de VS en Europa. Het consumentenvertrouwen, hoewel nog laag, is iets aan de beterende hand. Wellicht helpt het dat arbeidsmarkten zich nog goed houden. Er is ook een minder positieve overeenkomst: de voorlopende indicator van de OECD daalde in de VS, de eurozone en het VK. Dit gaat zelfs nog veel verder. Van alle 36 landen waarvoor de OECD voorlopende indicatoren heeft, steeg er in de zeven maanden tot en met november geen een. Dat is zeer uitzonderlijk.

Waar in de VS en Europa vooral inflatie en monetaire verkrapping de economie doen vertragen, is het in China nu vooral het overheidsbeleid rond covid dat in elk geval op korte termijn een negatieve schok veroorzaakt. Het zeer strikte zero-covid-beleid is abrupt versoepeld. Dit terwijl de vaccinatiegraad onder ouderen relatief laag is, de Chinese vaccins minder effectief zijn dan de Westerse vaccins en er door het strikte beleid minder groepsimmuniteit is opgebouwd.

Reële indicatoren zijn juist in Europa zwakker dan in de VS. In de eurozone lijkt de economie ook in het vierde kwartaal al te zijn gekrompen. De VS hebben waarschijnlijk een redelijk robuust kwartaal achter de rug. Maar we verwachten dat een recessie later dit jaar, gedreven door sterke monetaire verkrapping, toch niet zal uitblijven.